piątek, 26 października 2012

Uszkodzenia Stawu skokowego- testy oraz sposoby leczenia

Tak jak już wspomniałem w poprzednim poście, ten zamieszczam aby zapoznać Państwa choć trochę z testami: szufladkowy przedni i odchyleń kości skokowej. Testy te być może nie będą pomocne ludziom, którzy szukają jedynie sposobów leczenia takowych kontuzji, jednakże myślę tutaj przede wszystkim o młodych ludziach, którzy w przyszłości mają zamiar zostać nauczycielami Wychowania Fizycznego, Fizjoterapeutami, czy po prostu chcą wiedzieć więcej. Zatem, zaczynajmy:

TEST SZUFLADKOWY PRZEDNI:   Tak, szczerze mówiąc to do nie tak dawna nawet nie zastanawiałem się czym jest ten test. Wielokrotnie słyszałem jak lekarze mówią, "test szufladkowy przedni dodatni, Panie Janku, skręcenie II stopnia minimum, czekamy na ekspertyzę z drugiego testu". Po przeczytaniu owego artykułu, którego autorkę wymieniałem w pierwszym z moich postów, zauważyłem że ilekroć miałem skręcony staw skokowy, wykonywane były na mnie podobne zabiegi. Zatem, czym jest ten test?. Jest to czynność którą wykonuje lekarz podejrzewający u nas skręcenie stawu skokowego, Polega on na tym że stabilizując jedną ręką dalszą część goleni i ujmując tylną część pięty drugą ręką, naciska się piętę w kierunku przednim starając się zwichnąć kość skokową ku przodowi. Duże wysunięcie do przodu lub nawet wyczuwalne przeskoczenie powierzchni stawowych (w cięższych przypadkach) wskazuje na wynik dodatni testu. ZAPAMIĘTAJ: Dla porównania należy zawsze zbadać analogiczny staw drugiej, nie uszkodzonej kończyny.

TEST ODCHYLENIA KOŚCI SKOKOWEJ: O tym teście, niewiele słyszałem, przyznaje się bez bicia, za to wielokrotnie jak w przypadku szufladkowego przedniego miałem go wykonywanego. Cechą charakterystyczną tego testu jest to iż bada on integralność więzadła piętowo-strzałkowego i więzadła skokowo -strzałkowego przedniego. Wykonanie tego testu opiera się na chwycie stopy i pięty, a następnie próby suponowania stawu i odwrócenia kości skokowej względem dolnej powierzchni stawowej piszczeli.

Skoro poznaliśmy dwa podstawowe testy które wykonuje się w celu potwierdzenia skręcenia stawu skokowego, powinniśmy również posiąść postawy leczenia, tak, niektóre z nich możemy sami wykonać, będąc w domu, oczywiście jeśli jest to dolegliwość niskiego stopnia.
I) NATYCHMIASTOWA POMOC:
    a) Wykluczyć niestabilność przy pomocy badania fizykalnego
    b) Badanie rtg. wówczas, gdy istnieje wskazanie
II) POCZĄTKOWE 24-48 GODZIN
  Czy słyszeliście kiedyś o zasadzie PRICE MM? Myślę że kiedyś obiło, bądź obije Wam się to o uszy. Otóż litery które budują to słowo, są pierwszymi literami od słów:
P- Protect (ochrona)
R- Rest (odnowa)
I- Ice (lód)
C- Compression (ucisk)
E- Elevation (uniesienie)

M- Medication (farmakoterapia)
M- Modalities (fizykoterapia:)

Tak, te wszystkie czynności możemy wykorzystywać w domu. Przyjrzyjmy się wszystkim czynnością po kolei i omówmy je. Protect - ochrona, ociążenie, polega to na bezwzględnym lub względnym unieruchomieniu, przyrządy które możemy tutaj zastosować to: laska, kula, szyna, proteza, bandaż, czy chociażby taśma. Rest - odnowa, odpoczynek, nic trudnego po prostu należy ograniczyć naszą aktywność ruchową na jakiś czas. Ice - lód, schładzanie, stosujemy okłady z lodu, jeśli uraz nastąpił na tyle blisko że mamy dostęp do zamrażarki, w późniejszych godzinach - stosowanie zabiegów zimno leczniczych i krioterapii. Compression- ucisk, za pomocą bandaży lub specjalnych rękawów uciskowych. Elevation - uniesienie "powyżej serca" można osiągnąć poprzez: pozycje leżącą, klin, temblak.
Jeśli chodzi o składowe zasady PRICE czyli właściwie jej końcówkę "MM" chodzi tutaj o leczenie za pomocą leków i za pomocą narzędzi jakimi posługują się fizjoterapeuci np: laser, ultradźwięki, stymulacja elektryczna oraz inne zabiegi.
III) 7-28 DNI:
     a) Stopniowa mobilizacja stawu z zastosowaniem środków chroniących staw skokowy
     b) Dodatkowe ćwiczenia wzmacniające
IV) POSTĘPOWANIE W OKRESIE PÓŹNIEJSZYM:
     a) W przypadku braku pewności chorego co do stabilności stawu oraz przy upośledzeniu jego stabilności, należy zastosować metody chroniące staw skokowy
     b) Gdy ból zredukuje się do minimum, można zezwolić na ponowne uprawianie sportu

UWAGA:   W ostrym skręceniu stawu skokowego nigdy nie należy uciekać się do leczenia operacyjnego. Badania nie wykazały przewagi leczenia operacyjnego stawu skokowego nad postępowaniem zachowawczym. Do najczęstszych wskazań do leczenia operacyjnego należą:
- Niepowodzenia w leczeniu zachowawczym
- Utrzymujące się objawy niestabilności w badaniu przedmiotowym
- Epizody "uciekania stawy"
- Przewlekły ból

Patofizjologia uszkodzeń więzadeł i ścięgien

Informacje które zawrę w tym poście, pochodzą z czasopisma "Medycyna Biologiczna" - jest to Międzynarodowe czasopismo dotyczące zagadnień terapii badań biomedycznych a przygotowane jest ono we współpracy z Polskim Towarzystwem Homeopatii i Homotoksykologii. W tym poście pod lupę weźmiemy wydłużanie się ścięgien i więzadeł pod wpływem naprężenia rozciągającego. Być może posiadacie już tą wiedzę, ale przypomnę że pod wpływem zadziałania naprężenia rozciągającego początkowo dochodzi jedynie do prostowania się zrelaksowanych, czyli pofałdowanych włókien kolagenowych i bardziej równoległego ułożenia ich pęczków. We wstępnej fazie nie stwierdzamy wydłużenia się więzadła, dopiero dalsze naprężanie przebiega według modułu sprężystości, zobrazować można to następująco: jeśli naprężenie nie przekracza modułu sprężystości ścięgno czy więzadło wydłuży się, lecz może odzyskać swoją zwykłą długość jeśli ustanie naprężenie rozciągające. Jeśli obciążenie przekracza wytrzymałość więzadła czy ścięgna, dochodzi do jego całkowitego rozerwania. Granica wytrzymałości jest cechą indywidualną dla różnych jednostek mięśniowo-ścięgnistych i uzależniona jestr od lokalizacji anatomicznej, stanu fizjologicznego i wielkości. 
       Zdrowe ścięgna prawie nigdy nie ulegają rozerwaniu. Niemal wszystkie przypadki rozerwania ścięgna następują w obrębie tkanek uszkodzonych, objętych procesem zwyrodnienia, stłuczenia czy zwapnienia. 
ZAPAMIĘTAJ:  Uszkodzenie ścięgna najczęściej rozpoczyna się w jego wnętrzu.
USZKODZENIE A NADERWANIE:  Co to jest uszkodzenie stawu skokowego to już chyba każdy będzie wiedział, nadeszła pora aby poznać nowy termin, który niekiedy ciężko odróżnić. Niektórzy bowiem mylą te pojęcia.Naderwaniem opisywać będziemy: Ostre uszkodzenie więzadła. Może ono mieć charakter częściowy lub całkowity. Stopień uszkodzenia więzadła z reguły określa się za pomocą trójstopniowej skali.
Poniżej podaje III stopnie nasilenia:
I STOPIEŃ:  wyłącznie miejscowa tkliwość, ujemny test szufladkowy przedni oraz ujemny test odchyleń kości skokowej
II STOPIEŃ: nieznaczny obrzęk i ograniczenie ruchów oraz ból przy obciążaniu kończyny, dodatni test szufladkowy przedni i ujemny test odchylenia kości skokowej.
III STOPIEŃ: silny ból i tkliwość, rozległy obrzęk i krwiak oraz niemożność obciążenia kończyny dolnej, dodatni test szufladkowy i dodatni test odchylenia kości skokowej.
O tym czym są ww. testy napiszę przy poście poświęconemu, badaniom i sposobom leczenia.
Długotrwałe unieruchomienie w procesie leczniczym więzadeł prowadzi do powstawania zrostów, zmniejszenia poślizgu, redukcji wytrzymałości na rozciąganie. 
RADA: Wczesne kontrolowane uruchamiania i ćwiczenia sprzyjają syntezie kolagenu jak i również sprzyja poszerzeniu zakresu ruchu i powrotu czynności.

Najczęściej uszkadzany staw w sporcie

Parę dni temu trafiłem na bardzo ciekawy artykuł pewnej specjalistki medycyny sportu- Pani Anity Bania poświęcony właśnie urazom stawu skokowego. Jak się okazuje "skręcenie kostek" czy też "wykręcenie kostek" jest najczęstszym występującym uszkodzeniem układu kostno-stawowego człowieka. Niejednokrotnie spotkaliśmy się z tymi nazwami, niejednokrotnie też sami doświadczyliśmy bólu związanego właśnie z tym urazem. Jak donoszą badania, urazu tego doznają ludzie w każdym wieku choć częściej jak się daje zauważyć dotyka on ludzi młodych narażonych na działanie dużych sił obciążających stawy skokowe. Nawet ja ostatnio, schodząc ze schodów, a właściwie z nich zbiegając, doznałem nie przyjemnego "wykręcenia kostki" choć mam zaledwie 22 lata. Źle postawiona noga, po czym delikatny, aczkolwiek słyszalny "zgrzyt" i mamy ból któremu towarzyszy szybko rozwijająca się opuchlizna. Nic więc dziwnego  ze ok. 70% pacjentów leczonych z powodu ww. urazu to ludzie młodzi, którzy biorą udział w aktywności sportowej. 
    Wracając do samego skręcenie, badania ukazują że  25% przyczyn absencji w aktywności sportowej to skręcenia stawu skokowego, skręcenia więzadeł kostki bocznej stanowią natomiast 85%, więzadła przyśrodkowego 5%, zaś pozostałe 10% to skręcenia dotyczące uszkodzeń więzozrostu piszczelowo-strzałkowego. 
      Jak dochodzi do skręcenia stawu skokowego?:
Wydawać by się mogło że, by zerwać tak silną strukturę potrzeba nie wiadomo jak wielkiego obciążenia, otóż do ww. urazu dojść może np: podczas rozgrzewki, zwykłego biegu, podczas gry, czy jak w moim przypadku podczas nie ostrożnego zbiegania ze schodów. Szczerze mówiąc, podczas studiów  na wydziale Wychowania Fizycznego w PWSZ w Nowym Sączu, nie spotkałem się z osobą która uprawiając sport nie doznała by kontuzji stawu skokowego. Najczęściej z urazami tego typu do czynienia mają piłkarze, którzy na boisku notorycznie skręcają sobie nogi w kostce. Szacuje się że uszkodzenia stawu skokowego stanowią w piłce nożnej ok 31% wszystkich urazów. Ze wszystkich sportów jedynie w koszykówce i siatkówce uraz ten występuje częściej.
   DO ZAPAMIĘTANIA: Przed podjęciem jakiejkolwiek aktywności ruchowej, ba, nawet przed rozpoczęciem dnia, krótka gimnastyka, rozgrzewka, rozgrzanie najważniejszych partii ciała, w tym również stawu skokowo-goleniowego, znacznie zmniejszy ryzyko kontuzji. Ja (choć być może jest to już pewien nawyk wrodzony na studiach), codziennie rano, wstając robię podstawową rozgrzewkę 10-15 min. I gwarantuje wam, raz że czuję się bezpieczniej (no może oprócz tego jednego razu na schodach), to po drugie  czuje się świetnie i mam energie na cały dzień.